Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Πηγή: Facebook/Νίκος Δένδιας
Στη στήλη «Άμεση Ανάλυση» καταπιανόμαστε με ένα θέμα-ρεπορτάζ από την επικαιρότητα για να ανταλλάξουμε απόψεις! Ξεκινάμε σήμερα με το ζήτημα των εξορύξεων πετρελαίου κι ορυκτού αερίου στην Ελλάδα με φόντο την κλιματική αλλαγή. Αφορμή οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο οποίος προκάλεσε έκπληξη λέγοντας ότι «η Ελλάδα δεν σχεδιάζει στο κοντινό μέλλον να γίνει μια χώρα-παραγωγός πετρελαίου και αερίου». Διάβασε το κείμενο και γράψε το σχόλιό σου στο τέλος! Αν θέλεις να προτείνεις κάποιο θέμα για συζήτηση ή ρεπορτάζ, γράψε στο theo.chondrogiannos@gmail.com. Κάνε εγγραφή στον Άσωτο Ρεπόρτερ εδώ.
Αίσθηση προκάλεσαν την περασμένη Πέμπτη οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην εφημερίδα Arab Νews, καθώς φάνηκαν να έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική όλων των ελληνικών κυβερνήσεων να προχωρήσουν σε έρευνες για εξορύξεις πετρελαίου και ορυκτού αερίου στις ελληνικές θάλασσες την εποχή που γίνεται όλο και πιο επιτακτική η ανάγκη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ο κ. Δένδιας δήλωσε:
«Η Ελλάδα πιστεύει στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να ξεκινήσει να σκάβει τον πυθμένα της Μεσογείου Θάλασσας για να βρει αέριο, για να βρει πετρέλαιο, για έναν πολύ απλό λόγο. Χρειαζόμαστε 10 ή 20 χρόνια για να το βρούμε και να το εκμεταλλευτούμε κι από άποψη κόστους-οφέλους θα είναι πολύ πιο ακριβό απ’ ό,τι, για παράδειγμα, στη Σαουδική Αραβία. Άρα από οικονομική άποψη δεν οραματίζομαι ότι η Ελλάδα θα γίνει μια χώρα παραγωγής πετρελαίου».
Ο ΥΠΕΞ προχώρησε κι ένα ακόμη βήμα:
«Και με όλο το σεβασμό, το Αιγαίο, για παράδειγμα, είναι ένας παράδεισος επί της γης. Δεν σκοπεύουμε να το μετατρέψουμε σε έναν Κόλπο του Μεξικό (σ.σ.: εκεί έγιναν δύο μεγάλα ατυχήματα με πετρελαιοκηλίδες, ένα το 1979 και ένα ακόμη μεγαλύτερο το 2010 με βασικό μέτοχο την BP). Άρα η Ελλάδα επιθυμεί να έχει ενεργειακές προμήθειες. Η Ελλάδα επιθυμεί να έχει καλές σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, αλλά δεν σχεδιάζει στο κοντινό μέλλον να γίνει μια χώρα-παραγωγός πετρελαίου και αερίου».
Λίγες ώρες αργότερα εμφανίστηκαν στον Τύπο διευκρινίσεις από κύκλους του ΥΠΕΞ που υπογράμμισαν ότι «τα λεχθέντα δεν αφορούν το υπάρχον ενεργειακό πρόγραμμα της χώρας», θέλοντας να δείξουν την κυβερνητική στήριξη στις εξορύξεις.
Στιγμιότυπο από την πρόσφατη συνάντηση του κ. Δένδια με τον διάδοχο του Θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Πρίγκιπα Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν
Υπενθυμίζουμε ότι την τελευταία δεκαετία η Ελλάδα έχει παραχωρήσει σε πετρελαϊκές εταιρείες χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές για έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Ήπειρο, το Ιόνιο Πέλαγος, την περιοχή δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Τα οικόπεδα εκτείνονται σε 75.564 τετραγωνικά χιλιόμετρα, έκταση που αντιστοιχεί στο 57% της ελληνικής χερσαίας επικράτειας. Μάλιστα, οι έρευνες μπορούν να γίνουν μέσα σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, σε υγρότοπους της σύμβασης Ramsar και εθνικούς δρυμούς. Υπενθυμίζουμε ότι το 2020 ο νόμος του Υπουργού Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη επέτρεψε έρευνες κι εξορύξεις υδρογονανθράκων μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.
Από το ρεπορτάζ προκύπτει μια σειρά δεδομένων που συνηγορούν κατά του ενεργειακού μοντέλου των εξορύξεων:
Οι εξορύξεις είναι ασύμβατες με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το πετρέλαιο και το αέριο είναι υπεύθυνα για την έκλυση αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου) που καταστρέφουν το κλίμα με την αύξηση της θερμοκρασίας.
Η Ελλάδα θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να εκμεταλλευτεί -αν τελικά βρει- υδρογονάνθρακες. Άρα η εκμετάλλευσή τους θα έρθει σε μια εποχή κατά την οποία τα ορυκτά καύσιμα θα είναι κατά πολύ ξεπερασμένα και θα πρέπει να έχουν ήδη εγκαταλειφθεί με πράσινες εναλλακτικές για τη συγκράτηση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή κάνοντας την Ευρώπη την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050. Ακόμη, η ΕΕ έχει μια Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 κι έθεσε ως στόχο τη μείωση τουλάχιστον κατά 55% των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου ως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Οι παραπάνω στόχοι είναι ασύμβατοι με τις εξορύξεις και μάλιστα μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.
Με φόντο την πίεση των τιμών που προκάλεσε ο κορονοϊός στα ορυκτά καύσιμα, οι ίδιες οι πετρελαϊκές προχωρούν σε αποεπενδύσεις και εγκαταλείπουν σχέδια εξορύξεων, κατευθύνοντας τις επενδύσεις τους προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ισπανική Repsol που νωρίτερα μέσα στο 2021 παραιτήθηκε από τα δικαιώματά της για εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, σε περιοχές όπως η Αιτωλοακαρνανία και τα Ιωάννινα. Η απόφαση της εντάσσεται σε συνολικό σχεδιασμό για μείωση της έκθεσής της στις δραστηριότητες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων την εποχή της πράσινης μετάβασης.
Πέρα από το αντιπεριβαλλοντικό του χαρακτήρα, το επιχείρημα περί «γεωπολιτικής αναβάθμισης» της Ελλάδας μέσω των εξορύξεων αδυνατίζει, όταν δούμε ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις παραχώρησαν σε πετρελαϊκές εταιρείες θαλάσσιες περιοχές τις οποίες η Τουρκία δεν αμφισβητεί (Ιόνιο Πέλαγος έως νοτιοδυτικά της Κρήτης) και οι οποίες δεν περιλαμβάνουν το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου εντοπίζεται η ένταση με τη γείτονα χώρα. Ακόμη, σε αυτό το επιχείρημα εγείρεται το αντεπιχείρημα ότι η χώρα μπορεί να κάνει γεωπολιτική με τη σωστή χωροθέτηση και εγκατάσταση offshore αιολικών, κάτι που η Ελλάδα δεν έχει κάνει συστηματικά για τις ελληνικές θάλασσες.
Το αντιπεριβαλλοντικό πρόγραμμα εξορύξεων στην Ελλάδα έχει μπει σε μια τροχιά σοβαρής κρίσης. Πέρα από την αποχώρηση της Repsol, πηγές με καλή γνώση των ενεργειακών εξελίξεων στην Ελλάδα τονίζουν ότι μέχρι σήμερα υπάρχουν σοβαρές καθυστερήσεις στις έρευνες και με φόντο μια σειρά από παράγοντες (μεταξύ των οποίων η πίεση κερδών από τα ορυκτά καύσιμα λόγω κορονοϊού και η στροφή μεγάλων εταιρειών στις πράσινες επενδύσεις), ίσως κι άλλες πετρελαϊκές αποφασίσουν στο μέλλον να αποσυρθούν από τις εξορύξεις στην Ελλάδα, η οποία δεν ήταν ποτέ ώριμη αγορά εξορύξεων, αφού ο Πρίνος είναι το μοναδικό παραγωγικό κοίτασμα στη χώρα.
Ωστόσο, τονίζουν οι ίδιες πηγές, η χώρα δεν δείχνει έτοιμη να τολμήσει να βάλει η ίδια τέλος στις εξορύξεις, αφού αυτό, πέρα από τον κίνδυνο να στραφούν δικαστικά οι πετρελαϊκές εναντίον του ελληνικού δημοσίου για αποζημίωση λόγω παραβίασης των συμπεφωνημένων, ίσως ερμηνευθεί ως αναδίπλωση απέναντι στην Τουρκία, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον αγωγό αερίου EastMed, ο οποίος επίσης έχειδεχτεί κριτική ως προς την αναγκαιότητα και τη βιωσιμότητά του.
Την ώρα που η επιστήμη επιβάλλει την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων, το ερώτημα είναι: μήπως η Ελλάδα θα πρέπει να εγκαταλείψει τις προσπάθειές της για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων επενδύοντας σε πράσινες λύσεις;
Share this post
Άμεση Ανάλυση: Ήρθε το τέλος για τις εξορύξεις πετρελαίου και αερίου στην Ελλάδα;
Share this post
Στη στήλη «Άμεση Ανάλυση» καταπιανόμαστε με ένα θέμα-ρεπορτάζ από την επικαιρότητα για να ανταλλάξουμε απόψεις! Ξεκινάμε σήμερα με το ζήτημα των εξορύξεων πετρελαίου κι ορυκτού αερίου στην Ελλάδα με φόντο την κλιματική αλλαγή. Αφορμή οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο οποίος προκάλεσε έκπληξη λέγοντας ότι «η Ελλάδα δεν σχεδιάζει στο κοντινό μέλλον να γίνει μια χώρα-παραγωγός πετρελαίου και αερίου». Διάβασε το κείμενο και γράψε το σχόλιό σου στο τέλος! Αν θέλεις να προτείνεις κάποιο θέμα για συζήτηση ή ρεπορτάζ, γράψε στο theo.chondrogiannos@gmail.com. Κάνε εγγραφή στον Άσωτο Ρεπόρτερ εδώ.
Αίσθηση προκάλεσαν την περασμένη Πέμπτη οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην εφημερίδα Arab Νews, καθώς φάνηκαν να έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική όλων των ελληνικών κυβερνήσεων να προχωρήσουν σε έρευνες για εξορύξεις πετρελαίου και ορυκτού αερίου στις ελληνικές θάλασσες την εποχή που γίνεται όλο και πιο επιτακτική η ανάγκη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ο κ. Δένδιας δήλωσε:
Ο ΥΠΕΞ προχώρησε κι ένα ακόμη βήμα:
Λίγες ώρες αργότερα εμφανίστηκαν στον Τύπο διευκρινίσεις από κύκλους του ΥΠΕΞ που υπογράμμισαν ότι «τα λεχθέντα δεν αφορούν το υπάρχον ενεργειακό πρόγραμμα της χώρας», θέλοντας να δείξουν την κυβερνητική στήριξη στις εξορύξεις.
Υπενθυμίζουμε ότι την τελευταία δεκαετία η Ελλάδα έχει παραχωρήσει σε πετρελαϊκές εταιρείες χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές για έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Ήπειρο, το Ιόνιο Πέλαγος, την περιοχή δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Τα οικόπεδα εκτείνονται σε 75.564 τετραγωνικά χιλιόμετρα, έκταση που αντιστοιχεί στο 57% της ελληνικής χερσαίας επικράτειας. Μάλιστα, οι έρευνες μπορούν να γίνουν μέσα σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, σε υγρότοπους της σύμβασης Ramsar και εθνικούς δρυμούς. Υπενθυμίζουμε ότι το 2020 ο νόμος του Υπουργού Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη επέτρεψε έρευνες κι εξορύξεις υδρογονανθράκων μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.
Share Ο Άσωτος Ρεπόρτερ
Από το ρεπορτάζ προκύπτει μια σειρά δεδομένων που συνηγορούν κατά του ενεργειακού μοντέλου των εξορύξεων:
Οι εξορύξεις είναι ασύμβατες με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το πετρέλαιο και το αέριο είναι υπεύθυνα για την έκλυση αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου) που καταστρέφουν το κλίμα με την αύξηση της θερμοκρασίας.
Η Ελλάδα θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να εκμεταλλευτεί -αν τελικά βρει- υδρογονάνθρακες. Άρα η εκμετάλλευσή τους θα έρθει σε μια εποχή κατά την οποία τα ορυκτά καύσιμα θα είναι κατά πολύ ξεπερασμένα και θα πρέπει να έχουν ήδη εγκαταλειφθεί με πράσινες εναλλακτικές για τη συγκράτηση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή κάνοντας την Ευρώπη την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050. Ακόμη, η ΕΕ έχει μια Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 κι έθεσε ως στόχο τη μείωση τουλάχιστον κατά 55% των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου ως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Οι παραπάνω στόχοι είναι ασύμβατοι με τις εξορύξεις και μάλιστα μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.
Με φόντο την πίεση των τιμών που προκάλεσε ο κορονοϊός στα ορυκτά καύσιμα, οι ίδιες οι πετρελαϊκές προχωρούν σε αποεπενδύσεις και εγκαταλείπουν σχέδια εξορύξεων, κατευθύνοντας τις επενδύσεις τους προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ισπανική Repsol που νωρίτερα μέσα στο 2021 παραιτήθηκε από τα δικαιώματά της για εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, σε περιοχές όπως η Αιτωλοακαρνανία και τα Ιωάννινα. Η απόφαση της εντάσσεται σε συνολικό σχεδιασμό για μείωση της έκθεσής της στις δραστηριότητες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων την εποχή της πράσινης μετάβασης.
Πέρα από το αντιπεριβαλλοντικό του χαρακτήρα, το επιχείρημα περί «γεωπολιτικής αναβάθμισης» της Ελλάδας μέσω των εξορύξεων αδυνατίζει, όταν δούμε ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις παραχώρησαν σε πετρελαϊκές εταιρείες θαλάσσιες περιοχές τις οποίες η Τουρκία δεν αμφισβητεί (Ιόνιο Πέλαγος έως νοτιοδυτικά της Κρήτης) και οι οποίες δεν περιλαμβάνουν το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου εντοπίζεται η ένταση με τη γείτονα χώρα. Ακόμη, σε αυτό το επιχείρημα εγείρεται το αντεπιχείρημα ότι η χώρα μπορεί να κάνει γεωπολιτική με τη σωστή χωροθέτηση και εγκατάσταση offshore αιολικών, κάτι που η Ελλάδα δεν έχει κάνει συστηματικά για τις ελληνικές θάλασσες.
Το αντιπεριβαλλοντικό πρόγραμμα εξορύξεων στην Ελλάδα έχει μπει σε μια τροχιά σοβαρής κρίσης. Πέρα από την αποχώρηση της Repsol, πηγές με καλή γνώση των ενεργειακών εξελίξεων στην Ελλάδα τονίζουν ότι μέχρι σήμερα υπάρχουν σοβαρές καθυστερήσεις στις έρευνες και με φόντο μια σειρά από παράγοντες (μεταξύ των οποίων η πίεση κερδών από τα ορυκτά καύσιμα λόγω κορονοϊού και η στροφή μεγάλων εταιρειών στις πράσινες επενδύσεις), ίσως κι άλλες πετρελαϊκές αποφασίσουν στο μέλλον να αποσυρθούν από τις εξορύξεις στην Ελλάδα, η οποία δεν ήταν ποτέ ώριμη αγορά εξορύξεων, αφού ο Πρίνος είναι το μοναδικό παραγωγικό κοίτασμα στη χώρα.
Ωστόσο, τονίζουν οι ίδιες πηγές, η χώρα δεν δείχνει έτοιμη να τολμήσει να βάλει η ίδια τέλος στις εξορύξεις, αφού αυτό, πέρα από τον κίνδυνο να στραφούν δικαστικά οι πετρελαϊκές εναντίον του ελληνικού δημοσίου για αποζημίωση λόγω παραβίασης των συμπεφωνημένων, ίσως ερμηνευθεί ως αναδίπλωση απέναντι στην Τουρκία, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον αγωγό αερίου EastMed, ο οποίος επίσης έχει δεχτεί κριτική ως προς την αναγκαιότητα και τη βιωσιμότητά του.
Την ώρα που η επιστήμη επιβάλλει την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων, το ερώτημα είναι: μήπως η Ελλάδα θα πρέπει να εγκαταλείψει τις προσπάθειές της για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων επενδύοντας σε πράσινες λύσεις;
Leave a comment